Dzee koppeling WILDE ik gaan gebruiken

Het is nog een ouder exemplaar met 6 veren. Later heeft Tomos richtlijnen doen uitgaan om slechts 4 veren te gebruiken. Indien je extreem op gaat voeren kan je beter 6 veren gebruiken om doorslippen te voorkomen, de koppeling is dan kwa bediening wel een stuk zwaarder...

Stuk verwarmingspijp over de trek-as met een taatslagerschaal geplaatst. Met de moer worden de veren ingetrokken waardoor de platen los komen te zitten en de segering (hier aan de onderzijde) worden verijderd

De seegering is met een punttang verwijderd, er bestaan ook speciale tangen voor die opengaan wanneer je inknijpt, hier moet je dus even andersom denken en het is wat lastiger...

Koppeling heeft behoorlijk wat te lijden gehad (corrosie putten), minder bruikbaar dus...

Meer detail, ziet er niet goed uit dus. Voor een goede werking (lees grip op de platen) is een vlakke buitenrand noodzakelijk

Boeltje toch maar even verder uit elkaar gehaald.

Schotels met 6 drukveren, liever 4 gebruiken. De schotels zijn echter nog in goede conditie (niet stuk getrokken ondanks de 6 veren)

De andere koppeling ziet er beter uit maar de trek-as daarvan is aan gort gelopen (meestal door stuk gelopen taatslager die meestal weer stuk loopt doordat het borgpinnentje is stukgegaan door hergebruik). Plan is om van 2 koppelingen een exemplaar te maken. Ik wil wel hetzelfde tandwiel blijven gebruiken want als je die gaat wisselen is er kans op een gierende koppeling...

Ter vergelijking de onderdelen van beide koppelingen naast elkaar uitgespreid

Bij de 2e koppeling was de opbouw wat anders (2 gestapelde drukplaten versus 1 bij bij het 6 veren model) en tevens een vreemde koppelingsplaat in 3 delen (nog nooit gezien en geen idee waarom dat zo is)

Met deze tandwiel-as (of koppelings-as) ga ik de koppeling opbouwen. Is wel niet het mooiste exemplaar (ik heb de bramen met een kleine zoetvijltje verwijderd) maar dit tandwiel is een ingesleten setje samen met het grote aandrijftandwiel van de tussen-as, wanneer je een van beiden gaat uitwisselen met een ander exemplaar loop je het risico op een gierende versnellingsbak...

De koppeling wordt opgebouwd met o.a. lamellen zoals deze. De positie van de lamellen (plaats van putten en bulten) is erg belangrijk voor de juiste werking

De drukgroep wordt met 4 drukveren opgebouwd. In de originele documentatie is sprake van 6 veren, echter is Tomos er voor het model 4L op teruggekomen (zie de service mededelingen onder techniek op deze site). Bij normaal tot middel vermogen zijn 4 veren voldoende, bij hoog vermogen (lees zwaar opgevoerd) is het waarschijnlijk beter om 6 veren te gebruiken om doorslippen te voorkomen. De bediening van de koppeling is dan wel een stuk zwaarder...

"Nieuwe oude voorraad" via marktplaats verkregen: de seegering en zekeringspen (die door de as heen in de achterste schotel komt). Altijd nieuw gebruiken indien verkrijgbaar...

Het tandwiel voorzichtig in de bankschroef geplaatst (beter is het om een doek of aluminium platen te gebruiken...)

De eerste veerschaal en de 4 drukveren zijn geplaatst op het tandwiel. De twee middelste veerplekken blijven dus ongebruikt.

Beide veerschalen zijn geplaatst alsmede de trekas die hier op het punt staat om in de holle tandwiel-as te worden geschoven. Door het gat in de trekas (nog net zichtbaar) wordt straks de zekeringspen geschoven waarmee de achterste schotel tegen de veerkracht in wordt aangetrokken zodat de koppeling ontkoppelt

Hier is de trek-as (of ontkoppelings-as) geplaatst, de veerschalen worden middels de bankschroef en waterpomptang ineengedrukt zodat de zekeringspen door de sleufgaten in het tandwiel en door het gat in de trek-as kan worden geschoven.

En hier is de zekeringspen gemonteerd

Toch maar even een doekje tussen de bankschroef en de tandwiel as geplaatst voor de verdere opbouw

De eerste lamel met 5 uitstulpingen is geplaatst. Erg belangrijk is om de boel VETVRIJ te houden, vandaar de extra doek en wasbenzine...

De eerste lamel van verenstaal is geplaatst. Wanneer de koppeling wordt bedient (trek-as wordt aangetrokken) worden de lamellen-met-uitstulpingen door deze veerstaal-lamellen uit elkaar gedrukt en komen de koppelingsplaten friktie vrij. Om dit goed te laten werken dienen deuitstulpingen van twee opeenvolgende lammellen tussen elkaar te vallen...

Dit is de juiste volghorde, de uitstulpingen vallen dus tussen elkaar!

De tweede lammel is hier ook gemonteerd met de koppelingsplaat ertussen en de uitstulpingen op de juiste plaats.

Was ik even vergeten, om de platen volledig tot en met seegering te kunnen opbouwen moet de trekas onder spanning gebracht worden waarbij de veerschalen volledig naar elkaar toe worden gebracht.

Nu is er wel voldoende ruimte voor de volgende groep platen.

En hier is de laatse set geplaatst. Elke keer zodanig dat de uitstulpingen tussen elkaar vallen (belangrijk!)

Als laatste wordt er een lamel met alleen uitstulpingen aan 1 zijde ondersteboven geplaatst (bulten wijzen naar buiten). Kennlijk is de drukkracht bij slechts 4 veren niet voldoende en dient de extra lammel om wat meer druk op te bouwen op de koppelingsplaten. Tot slot moet hier de seegering op gaan komen...

En hier is de seegering gemonteerd, ging opvallend eenvoudig deze maal. Was vroeger wel eens een behoorlijk gevecht, deze keer zat die in een keer. Zal wel door de ervaring komen...

En zie hier de volledig gemonteerde koppeling. Mooi stukje werk toch?

De volgende stap is het voorbereiden van het koppelingsdeksel ook wel carterdeksel genoemd. Ik heb zo'n 6 blokken inmiddels maar ze zijn allemaal behoorlijk beschadigd met krassen, deuken etc. Ik heb dus maar een redelijk ogend exemplaar gepakt die dus middels schuren en polijsten weer netjes moet worden gemaakt. In dit geval zat er zelfs een deuk in die ik "liefdevol" met een hamer terug naar buiten heb gemept (wel ondersteund met een blok hout en een handdoek prop...)

Deksel is "gereinigd" met wasbenzine. Volgende stap is het verwijderen van de lagers en keerringen. Een brander maakt dat de lagers er makkelijker uit gaan komen, voor het tussen-as lager is dit de enige manier, opwarmen en een ferme tik naast het lager waardoor deze er gewoon uitvalt. Wel uitkijken, zo'n lager, dat dan meestal op de grond valt, is bloedje heet zoals ik merkte toen ik deze opraapte...

We zijn hier al weer een paar stappen verder, de diepste krassen zijn al een eind weggeschuurd, de oneffenheden aan de rand zijn met een vijltje en schuurpapier aangepakt en alle lagers en keerringen zijn verwijderd.

Olie keerring 16x24x7 voor de trapas geplaatst, ging behoorlijk lastig dit exemplaar, moest het deksel toch even opwarmen en toen ging het nog niet makkelijk...

Uit "oude nieuwe voorraad" verkregen, de ontkoppelings-assen. Montage gaat pas later plaatsvinden maar moet ze wel even passen natuurlijk (=:

Hier dus gepast met drukveer ertussen, en nee die komt wel bij Rinky Toys vandaan.

De resterende simmeringen zijn gemonteerd. Aan de linker krus-as-zijde maatje 17x35x7 (had 17x35x8 moeten zijn volgens boekje doch deze "kreeg" ik van Rinky Toys), trap-as 16x24x7, hoofd-as-ketting-tandwiel-zijde 20x30x7 en schakel-as 12x22x7. Let vooral op de juiste plaatsing, die van de krus-as zit andersom t.o.v de rest (rok naar binnen). Geen brander nodig deze keer. Pas op dat je het exemplaar voor de krukas niet volledig naar binnen drukt, in dat geval sluit je namelijk het smeerkanaal af, gewoon vlak met de buitenzijde maar wel geheel dragend over de zijkant is voldoende.

Krusas simmering aan de rechterzijde

Hier zie je het dat het smeerkanaal in het rechter carter deel nog open is

Idem voor het linker carter deel